Idi Amin

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Idi Amin Dada Oumee (Koboko (Oeganda), 17 mei 1928 — Djedda (Saoedi-Arabië), 16 augustus 2003) was van 1971 tot 1979 dictator in Oeganda. Zijn regeringstijd wordt als een van de bloedigste in de moderne Afrikaanse geschiedenis beschouwd. Hij droeg de bijnaam slachter van Afrika; zijn bewind kostte circa 300.000 mensen het leven.
Het exacte geboortejaar van Amin is onbekend, de schattingen lopen uiteen van 1924 tot 1928. Van 1951 tot 1960 was hij bokskampioen van Oeganda in de zwaargewichtklasse.
Tijdens een buitenlandse reis van president Milton Obote, greep generaal Amin op 25 januari 1971 de macht in Oeganda, waarna hij een dictatoriaal regime vestigde. De militaire leiders die zijn staatsgreep niet steunden, werden door hem geëxecuteerd. Het gerucht gaat dat hij enkele van hun hoofden in de vriezer bewaarde, om op tafel te zetten als gasten kwamen eten.
In 1972 verjaagde hij de Indiase gemeenschap uit Oeganda (circa 40.000); hij beweerde daartoe opgeroepen te zijn door God. Indiase inwoners die weigerden te vertrekken, werden uitgemoord door Amins troepen.
In 1976 ondersteunde Idi Amin een terroristische actie van de PLO, door deze organisatie toe te staan een gekaapt toestel van Air France en de passagiers onder te brengen op het Oegandese vliegveld Entebbe en van daaruit eisen te stellen aan Israël. Een bliksemactie van het Israëlische defensieleger op 4 juli 1976 maakte een eind aan de gijzeling.
In de loop der jaren heeft Amin zichzelf imposante titels toegekend, variërend van 'president voor het leven' tot 'koning van Schotland'.
In 1978 vielen Amins troepen Tanzania binnen. In 1979 lukte het Tanzania, met behulp van Oegandese guerrillastrijders, Amin te verjagen. De vroegere president van Oeganda, Milton Obote, kwam weer aan de macht. Amin vluchtte naar Libië. Eind jaren '80 verhuisde hij naar Saoedi-Arabië, waar hij met zijn vier vrouwen van een Saoedisch staatspensioen leefde. In Saoedi-Arabië kwam hij nog een keer in opspraak, omdat hij een wapentransport zou hebben geregeld voor Oegandese rebellen. De Saoedische regering dwong hem als reactie daarop te verhuizen van Djedda naar het strengere Mekka. In deze plaats overleed hij.

Verfilming
Begin 2007 is in veel Europese bioscopen de film "The Last King of Scotland" in première gegaan. De film toont Idi Amin, gespeeld door Forest Whitaker, door de ogen van de jonge Schot Nicholas Garrigan. Hij reist als dokter naar Oeganda, meer uit hang naar avontuur dan uit idealisme. Door toeval, doortastend optreden en een snuifje opportunisme wordt hij de lijfarts van de nieuwe president Idi Amin. Garrigan is toevallig ter plaatse wanneer Amin gewond raakt tijdens een ongeluk. Amin, onder de indruk van Garrigans getoonde moed en besluitvaardigheid, verzoekt hem zijn persoonlijke arts en adviseur te worden. Aanvankelijk is Garrigan vereerd deze positie te mogen bekleden, maar al snel raakt hij verstrengeld in het web van de wrede praktijken van deze politieke leider. Hij probeert zijn fouten te herstellen en levend Oeganda te verlaten.
Belangrijke noot: de film is gebaseerd op een roman waarin historische feiten zijn verwerkt, onder andere de voorliefde van Amin voor Schotland. Het verhaal over de jonge Schotse dokter is echter volkomen fictief. De schrijver van het filmscript hanteert het karakter van dokter Garrigan om een aantal episodes van het leven van Amin toe te lichten, verder zijn alle gebeurtenissen rond de jonge dokter verzonnen, inclusief het bestaan van een dokter die Garrigan heette. In de film wordt dokter Garrigan op een bepaald moment "Amin's white monkey" genoemd, hetgeen een verwijzing is naar een blanke Engelse soldaat, die een vertrouweling was van Amin, en die de pers "Amins blanke rat" placht te noemen.

Trivia
Marc Sleen persifleerde Idi Amin Dada in de Nero (strip) albums, "De Wensring" (1975), "De Zweefbonbons" (1978), "Daris doet het" en "De V-Machine" (beide uit 1979). Omdat Amin destijds een bevriend staatshoofd van België was, diende Sleen van de redactie censuur toe te passen. Dada heette nu Dudu en Sleen tekende op ieder prentje in het album, "De Wensring", Amin een baard op. In de albums erna was de dictator al in ongenade gevallen en hoefde Sleen hem niet meer onherkenbaar te maken.
Ook in de strip Kiekeboe door Merho werd Idi Amin Dada geparodieerd. In de albums "De dorpstiran van Boeloe Boeloe", "De zwarte Zonnekoning" en "De Medusastichting" speelt hij een belangrijke rol onder het pseudoniem Bibi Pralin Gaga. Merho parodieerde in deze albums Idi Amins verleden als bokskampioen, zijn niet al te grote intelligentie, zijn hoogmoedswaanzin rond de imposante titels die hij zichzelf toekende, zijn gewoonte vijanden voor de krokodillen te gooien, Idi Amins stunt zich in een draagstoel te laten vervoeren door 4 blanken en de "Raid on Entebbe."